Mięśniaki to najczęstsza ginekologiczna dolegliwość w Wielkiej Brytanii, wiele z nas rozwija je w okresie menstruacji. Ale czym dokładnie są mięśniaki i czy, biorąc pod uwagę ich powszechność, powinniśmy się nimi martwić? Dołącz do doradczyni Mooncup, Sophii, aby poznać najważniejsze informacje o mięśniakach.
Czym są mięśniaki?
Mięśniaki macicy to niezłośliwe guzy rozwijające się wewnątrz i wokół macicy. Medycznie często nazywa się je mięśniakami macicy lub leiomiomami, ale to dość trudne do wymówienia! Guzy składają się z mięśni i tkanki łącznej (stąd nazwa mięśniaki) i mogą znacznie różnić się rozmiarem. Niektóre mogą być tak małe, że są niewidoczne gołym okiem, inne mogą urosnąć nawet do rozmiaru melona – i oczywiście wszystko pomiędzy. Mięśniaki zwykle rosną powoli, najczęściej pojawiają się między 30. a 50. rokiem życia i mogą rosnąć pojedynczo lub w skupiskach.
Istnieją trzy główne typy mięśniaków, z których każdy rośnie nieco inaczej:
Mięśniaki śródścienne rosną w grubej mięśniowej ścianie macicy. Podczas miesiączki mogą czasem zakłócać skuteczne zwężanie naczyń krwionośnych – co czasem prowadzi do obfitszych lub bolesnych miesiączek. To najczęstszy typ mięśniaka.
Mięśniaki podsurowicówkowe są ściśle związane z zewnętrzną ścianą macicy i mogą rosnąć na zewnątrz do jamy miednicy. Czasami może to prowadzić do ucisku na inne narządy miednicy, takie jak pęcherz, choć często są bezobjawowe. Większe mięśniaki częściej należą do tego typu.
Mięśniaki podśluzówkowe rosną bliżej wewnętrznej ściany macicy, pod wyściółką endometrium (warstwą, która złuszcza się podczas miesiączki). Jeśli się powiększą, mogą rosnąć do przestrzeni wewnątrz macicy.
Czasami może istnieć wąska „szypułka” tkanki łącząca mięśniaki podsurowicówkowe lub podśluzówkowe z macicą. W takim przypadku nazywa się je mięśniakami na szypułce.
Możliwe jest posiadanie różnych typów mięśniaków, o różnych rozmiarach, jednocześnie.
Jakie są objawy mięśniaków?
Na początek – często nie ma żadnych objawów mięśniaków! Wiele z nas czytających to teraz ma mięśniaki macicy, ale o tym nie wie. Dzieje się tak, ponieważ po prostu nie powodują one żadnych problemów ani objawów! Chociaż trudno to dokładnie oszacować, a dane się różnią, uważa się, że od jednej trzeciej do aż 80% z nas z macicą rozwinie mięśniaki macicy w pewnym momencie życia. Jednak ponieważ często są bezobjawowe, mięśniaki są często wykrywane przypadkowo podczas różnych badań medycznych. Może się to zdarzyć na przykład podczas rutynowych badań ginekologicznych lub podczas ultrasonografii w ciąży.
Uważa się, że około jedna trzecia osób z mięśniakami doświadczy jednak objawów, a wydaje się, że staje się to częstsze po około 30. roku życia. Objawy mięśniaków to:
- Obfite, długotrwałe lub bolesne miesiączki
- Krwawienie między miesiączkami
- Ból lub ucisk w brzuchu (brzuchu)
- Brzuch odczuwany i wyglądający na wzdęty
- Ból w dolnej części pleców lub nóg
- Częsta potrzeba oddawania moczu
- Trudności z opróżnianiem pęcherza
- Zaparcia
- Ból lub dyskomfort podczas stosunku
- W rzadkich przypadkach powikłania spowodowane mięśniakami mogą wpływać na ciążę i poród lub powodować niepłodność
Kiedy udać się do lekarza
Chociaż wiele osób z mięśniakami nie ma żadnych objawów, jeśli doświadczasz któregokolwiek z opisanych powyżej symptomów, ważne jest, aby umówić się na wizytę u lekarza. Będzie on mógł zbadać, co może się dziać. Lekarz prawdopodobnie przeprowadzi wywiad dotyczący objawów i charakteru Twoich miesiączek. Może również zasugerować badanie fizykalne, aby sprawdzić, czy wyczuwa coś, co może wskazywać na mięśniaka. Ponieważ mięśniaki mogą być związane z obfitymi lub przedłużonymi miesiączkami, lekarz może także zalecić badanie krwi w celu sprawdzenia niedokrwistości z niedoboru żelaza.
Twój lekarz może skierować Cię na dalsze badania, takie jak badanie ultrasonograficzne. Na tej podstawie może ustalić plan leczenia lub zarządzania.
Jakie są przyczyny mięśniaków?
To wciąż jest trochę nieznane, a wiedza na temat przyczyn mięśniaków nadal się rozwija. Jednak uważa się, że są one powiązane z hormonami estrogenem i progesteronem. Mięśniaki mają tendencję do wzrostu w okresie miesiączkowania, gdy poziomy estrogenu i progesteronu są najwyższe. Gdy poziomy tych hormonów zaczynają spadać – na przykład w okresie zbliżającym się do menopauzy – często mięśniaki zaczynają się zmniejszać.
Istnieje również związek między wczesnym dojrzewaniem a rozwojem mięśniaków. Może to wynikać z dłuższego czasu krążenia wyższych poziomów tych hormonów w organizmie.
Badania sugerują również, że mięśniaki mogą mieć podłoże genetyczne i mogą występować rodzinnie. Dotyczy to szczególnie osób, które mają krewnych pierwszego stopnia z historią mięśniaków. Uważa się również, że mięśniaki rozwijają się częściej u osób pochodzenia afro-karaibskiego.
Co ciekawe, historia ciąż może również mieć znaczenie. Uważa się, że osoby, które były w ciąży, mają mniejsze ryzyko rozwoju mięśniaków, a ryzyko to maleje wraz z liczbą ciąż.
Waga może również odgrywać rolę w występowaniu mięśniaków w niektórych przypadkach, ponieważ nadwaga prowadzi do wyższego poziomu estrogenu w organizmie.
Niektóre badania sugerują, że może istnieć związek między mięśniakami a zespołem policystycznych jajników (PCOS). Niektóre badania wykazały również powiązania między mięśniakami a innymi schorzeniami, takimi jak nadciśnienie tętnicze.
Czy mięśniaki mogą powodować komplikacje?
Obfite lub długie miesiączki spowodowane mięśniakami mogą czasami prowadzić do anemii lub niedoborów witamin. Jeśli obfite miesiączki są jednym z Twoich objawów, lekarz prawdopodobnie zasugeruje monitorowanie poziomu krwi i może zalecić suplementy żelaza.
W zależności od lokalizacji i rozmiaru, mięśniaki mogą czasami uciskać inne narządy miednicy, takie jak pęcherz moczowy lub jelita. Może to czasami powodować trudności z oddawaniem moczu lub stolca albo potrzebę częstszego korzystania z toalety.
Chociaż bardzo rzadko, szypuła mięśniaków uszypułowanych może czasami się skręcić. Może to prowadzić do silnego bólu i potencjalnej infekcji. Każdy silny ból powinien być zawsze traktowany jako nagły przypadek medyczny.
Chociaż niemal zawsze są łagodne (niezłośliwe), bardzo rzadko mięśniak może być nowotworowy. Jednak ważne jest, aby wiedzieć, że posiadanie mięśniaków nie zwiększa ryzyka rozwoju mięśniaka nowotworowego ani innych rodzajów raka macicy. Twój lekarz powinien powiedzieć Ci więcej na ten temat podczas wizyty.
Czy mięśniaki mogą wpływać na ciążę i poród?
Chociaż większość ciąż i porodów nie jest dotknięta przez mięśniaki, czasami mogą one powodować trudności. Ponownie, będzie to w dużej mierze zależeć od lokalizacji, rozmiaru i rodzaju mięśniaka. Twoja położna, lekarz lub ginekolog położnik będą mogli omówić to z Tobą bardziej szczegółowo.
Czasami mięśniaki mogą wpływać na płodność. Może to polegać na uniemożliwieniu zagnieżdżenia się jajeczka w błonie śluzowej macicy lub na przeszkodzie dla plemników w dotarciu do jajeczka. Większe mięśniaki, szczególnie te rosnące do wnętrza macicy, mogą również potencjalnie zablokować jajowody, uniemożliwiając jajeczku dotarcie do macicy.
W ciąży podwyższone poziomy estrogenu mogą czasami powodować powiększanie się mięśniaków, choć często wydają się one ponownie kurczyć po porodzie.
Najczęstsze objawy związane z mięśniakami podczas ciąży to ból i krwawienie – zawsze powinieneś/powinnaś od razu omówić je z lekarzem, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny. Duże mięśniaki, które rosną w przestrzeni wewnątrz macicy, mogą zmniejszyć miejsce dostępne dla rozwijającego się dziecka lub wpłynąć na łożysko. Może to również zwiększyć ryzyko przedwczesnego porodu i cesarskiego cięcia. Niestety, uważa się, że niektóre rodzaje mięśniaków mogą zwiększać ryzyko poronienia, ale ważne jest, aby pamiętać, że jest to rzadkie.
Jak radzić sobie z mięśniakami
To w dużej mierze zależy od tego, jakie masz objawy (jeśli w ogóle) oraz od charakteru mięśniaków.
Jeśli mięśniaki nie powodują żadnych problemów i zostały wykryte przypadkowo podczas innego badania, lekarz może zasugerować „czujne oczekiwanie”. Oznacza to zasadniczo pozostawienie sytuacji bez zmian, z okresowymi kontrolami. Z czasem mięśniaki mogą się zmniejszyć lub nawet zniknąć – na przykład po menopauzie. Jednak jeśli pojawią się objawy lub zauważysz ich zmianę, zawsze ważne jest, aby o tym poinformować lekarza.
Jeśli mięśniaki wpływają na twoje życie, lekarz lub ginekolog może zasugerować różne opcje leczenia. Wybór zależy od rodzaju i wielkości mięśniaków, ich wpływu na ciebie oraz twoich osobistych odczuć.
Metody naturalne
Zdrowa, zrównoważona dieta może pomóc w radzeniu sobie z niektórymi objawami związanymi z mięśniakami. Jeśli cierpisz na zaparcia, ważne jest, aby dobrze się nawadniać oraz jeść dużo owoców, warzyw i produktów bogatych w błonnik, co może pomóc złagodzić ten problem.
Jeśli masz obfite lub długie miesiączki, istnieje większe ryzyko niedoborów niektórych witamin i minerałów, w tym żelaza (anemia). Zwiększenie spożycia pokarmów bogatych w żelazo, takich jak ciemnozielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe, wzbogacone w żelazo płatki i napoje oraz suszone owoce, może pomóc. Lekarz może również przepisać tabletki z żelazem.
Leki
Poniżej znajdziesz kilka opcji leczenia, które lekarz prawdopodobnie zasugeruje jako pierwszy krok.
Leki hormonalne
Ze względu na hormonalny związek z mięśniakami, lekarz może zasugerować wypróbowanie antykoncepcji hormonalnej w celu kontrolowania mięśniaków. Może to obejmować tabletki złożone lub tabletki tylko z progesteronem, zastrzyk antykoncepcyjny z progesteronem lub system wewnątrzmaciczny (hormonalna wkładka).
Kwas traneksamowy
Lekarze czasami zalecają ten lek osobom z obfitymi lub przedłużającymi się miesiączkami. Przyjmuje się go podczas miesiączki, a jego działanie polega na zmniejszeniu krwawienia z drobnych naczyń krwionośnych w wyściółce macicy. Uważa się, że może zmniejszyć utratę krwi nawet o 50%.
Leki przeciwzapalne
Mogą to być niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen i kwas mefenamowy. Oprócz działania przeciwbólowego, te leki mogą zmniejszać poziom produkowanych prostaglandyn (hormonu związanego z obfitymi miesiączkami).
Leczenie, które może pomóc zmniejszyć Twoje mięśniaki
Jeśli powyższe leczenie nie pomaga lub jest nieodpowiednie, można zasugerować następujące metody leczenia.
Analogi hormonu uwalniającego gonadotropinę (GnRH)
GnRH może pomóc zmniejszyć Twoje mięśniaki. Ten lek zmniejsza ilość produkowanego estrogenu, co może również zatrzymać miesiączkowanie. Może także uśmierzyć objawy takie jak ucisk na inne narządy, np. pęcherz lub jelita. GnRH są czasem stosowane do zmniejszenia mięśniaków przed operacją ich usunięcia. Ponieważ obniża poziom estrogenu, ten lek może powodować trudne do zniesienia objawy podobne do menopauzy i zazwyczaj jest przepisywany tylko na krótszy okres.
Octan uliprystalu
Ten lek może być zalecany, ale jest mniej powszechny. Działa poprzez blokowanie efektów hormonu progesteronu, co może spowodować zmniejszenie mięśniaka. Jednak nie jest odpowiedni dla każdego i może powodować pewne skutki uboczne, więc lekarz będzie Cię uważnie monitorował podczas stosowania tego leku.
Zabiegi niechirurgiczne
Jeśli Twoje objawy są poważne, a leki nie pomogły, to zabieg niechirurgiczny lub operacja mogą być odpowiednią opcją dla Ciebie. Zostaniesz skierowana do specjalisty, który omówi dostępne opcje w zależności od Twojej indywidualnej sytuacji. Zabiegi niechirurgiczne obejmują:
- Embolizacja tętnic macicznych (UAE) – ten zabieg polega na zablokowaniu naczyń krwionośnych zaopatrujących mięśniaki, co powoduje ich zmniejszenie. Zazwyczaj jest zalecany do leczenia większych mięśniaków i wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym przez radiologa.
- Endometrium ablacja – jest to dość niewielka operacja, która usuwa małe mięśniaki w wyłącznieści łóżka macicy. Zazwyczaj stosuje się znieczulenie miejscowe lub ogólne, a procedura jest zazwyczaj szybka – trwa około 20 minut. Zmiana zostanie usunięta za pomocą energii laserowej, podgrzanej pętli drutu lub gorącego płynu w małym balonie. Czasem można wrócić do domu tego samego dnia.
- Zabiegi prowadzone pod kontrolą MRI lub USG – są to dość nowe metody, więc nasza wiedza na ich temat wciąż się rozwija. W tych zabiegach wykorzystuje się technologię MRI lub USG do zlokalizowania i precyzyjnego określenia położenia mięśniaków – następnie są one leczone za pomocą ciepła, ultradźwięków lub energii laserowej.
Opcje chirurgiczne
Istnieje kilka opcji chirurgicznych dostępnych w leczeniu mięśniaków:
Miomektomia
Ten rodzaj operacji polega na usunięciu mięśniaków z ściany macicy. Wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym, a jej odpowiedniość zależy od rodzaju, liczby, rozmiaru i lokalizacji mięśniaków. Mięśniaki mogą zostać usunięte przez małe nacięcia na brzuchu (chirurgia klucza) lub większe nacięcie (chirurgia otwarta).
Histeroskopowa resekcja mięśniaków
Ta opcja może być odpowiednia dla mniejszych mięśniaków rosnących lub wypuklających się do wnętrza macicy. Zazwyczaj wykonywana w znieczuleniu ogólnym, cienkie narzędzia są wprowadzane przez pochwę i szyjkę macicy, a tkanka mięśniaka jest usuwana w ten sam sposób. Histeroskopowa resekcja nie wymaga żadnych nacięć.
Histeroskopowa morcelacja mięśniaków
To nowszy zabieg podobny do powyższego, ale z użyciem nieco innych narzędzi. Może być zalecany osobom z bardziej skomplikowaną historią choroby.
Histerektomia
Histerektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu macicy. Jest to najskuteczniejszy sposób, aby zapobiec ponownemu wzrostowi mięśniaków. Czasami podczas operacji usuwa się także niektóre przylegające narządy, takie jak jajniki, jajowody, szyjkę macicy lub węzły chłonne. Lekarze zazwyczaj zalecają to tylko w przypadku dużych, problematycznych mięśniaków, bardzo obfitych krwawień i braku planów posiadania dzieci w przyszłości. Operacja może być przeprowadzona w znieczuleniu podpajęczynówkowym, zewnątrzoponowym lub ogólnym. Może być wykonana metodą laparoskopową, otwartą lub przez pochwę. NHS ma tutaj dodatkowe przydatne informacje o histerektomii.
Pamiętaj, że nie ma jednego „najlepszego” sposobu leczenia mięśniaków. Twoje objawy, osobiste odczucia i przemyślenia dotyczące ewentualnych ciąż w przyszłości będą miały wpływ na decyzję, co jest dla Ciebie odpowiednie. Ważne jest, aby omówić korzyści i potencjalne problemy związane z każdą opcją z lekarzem – pomoże to podjąć świadomą decyzję dotyczącą zarządzania mięśniakami.
Czy Mooncup może pomóc w radzeniu sobie z objawami mięśniaków?
Mooncup może pomieścić do trzech razy więcej niż zwykły tampon, co czyni go świetną opcją dla osób z obfitymi miesiączkami!
Przydatne oznaczenia pomiarowe na boku Mooncup® mogą również pomóc w przybliżonym zmierzeniu utraty krwi. To może być przydatna informacja do przekazania lekarzowi. Jak w przypadku każdej dolegliwości ginekologicznej, zawsze zaleca się najpierw skonsultować z lekarzem, czy Mooncup® jest dla Ciebie odpowiedni.
Zastrzeżenie dotyczące bloga
Nasz blog ma na celu dzielenie się informacjami i pomysłami na temat miesiączek, zdrowia i zrównoważonego rozwoju. Chociaż dokładamy wszelkich starań, aby treści były dokładne i aktualne, z czasem mogą ulec zmianie. Informacje tutaj nie stanowią porady medycznej — w przypadku jakichkolwiek problemów zdrowotnych prosimy o konsultację z wykwalifikowanym specjalistą. Więcej informacji na temat naszych oświadczeń znajdziesz na Stronie z oświadczeniami, a najnowsze informacje o produktach dostępne są na naszych Stronach Produktów.
