Myomen zijn de meest voorkomende gynaecologische aandoening in het VK, waarbij velen van ons ze ontwikkelen tijdens onze menstruatiejaren. Maar wat zijn myomen precies, en aangezien ze zo vaak voorkomen, moeten we ons er dan zorgen over maken? Sluit je aan bij Mooncup-adviseur Sophia om alles te weten te komen, terwijl zij de belangrijkste feiten over myomen bespreekt.
Wat zijn myomen?
Uteriene myomen zijn goedaardige gezwellen die zich binnen en rond de baarmoeder ontwikkelen. Medisch worden ze vaak aangeduid als uteriene myomen of leiomyomen, maar dat is nogal een mondvol! De gezwellen bestaan uit spier- en bindweefsel (vandaar de naam myomen) en kunnen sterk variëren in grootte. Sommige kunnen zo klein zijn dat ze met het blote oog onzichtbaar zijn, andere kunnen veel groter worden, tot de grootte van een meloen – en natuurlijk alles daartussenin. Myomen groeien meestal langzaam, verschijnen het vaakst tussen de 30 en 50 jaar, en kunnen individueel of in clusters groeien.
Er zijn drie hoofdtypen myomen, die elk iets anders groeien:
Intramurale myomen groeien binnen de dikke spierwand van de baarmoeder. Tijdens de menstruatie kunnen ze soms de bloedvaten belemmeren om effectief samen te trekken, wat soms kan leiden tot zwaardere of pijnlijke menstruaties. Dit is het meest voorkomende type myoom.
Subserosale myomen zijn nauw verbonden met de buitenwand van de baarmoeder en kunnen naar buiten groeien in de bekkenholte. Soms kan dit ertoe leiden dat ze op andere bekkenorganen drukken, zoals de blaas, hoewel ze vaak symptoomloos zijn. Grotere myomen zijn vaker van dit type.
Submucosale myomen groeien dichter bij de binnenwand van de baarmoeder, onder het endometrium (de laag die tijdens de menstruatie wordt afgestoten). Als deze groter worden, kunnen ze in de ruimte binnenin de baarmoeder groeien.
Er kan soms een smalle "steel" van weefsel zijn die de subserosale of submucosale myomen aan de baarmoeder bevestigt. Wanneer dit het geval is, worden ze pedunculeerde myomen genoemd.
Het is mogelijk om verschillende soorten myomen te hebben, van verschillende groottes, allemaal tegelijk.
Wat zijn de tekenen van myomen?
Dus eerst en vooral – vaak zijn er geen tekenen van myomen! Velen van ons die dit nu lezen hebben baarmoedermyomen zonder het te weten. Dit komt simpelweg omdat het ons geen problemen of symptomen veroorzaakt! Hoewel het erg moeilijk te schatten is en de cijfers variëren, wordt gedacht dat ergens tussen een derde en tot 80% van ons met een baarmoeder op een bepaald moment in ons leven baarmoedermyomen zal ontwikkelen. Omdat ze vaak symptoomloos zijn, worden myomen vaak toevallig ontdekt tijdens verschillende medische onderzoeken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens routinematige gynaecologische onderzoeken of tijdens echo's tijdens de zwangerschap.
Men denkt dat ongeveer een derde van de mensen met myomen echter symptomen zal ervaren, en dit lijkt vaker voor te komen na de leeftijd van ongeveer 30 jaar. Tekenen van myomen zijn onder andere:
- Zware, langdurige of pijnlijke menstruaties
- Bloedingen tussen de menstruaties door
- Buikpijn of druk
- Een opgeblazen gevoel en uiterlijk van de buik
- Pijn in de onderrug of benen
- Een frequente drang om te plassen
- Moeite met het legen van uw blaas
- Obstipatie
- Pijn of ongemak tijdens seks
- In zeldzame gevallen kunnen complicaties veroorzaakt door vleesbomen de zwangerschap en bevalling beïnvloeden, of onvruchtbaarheid veroorzaken
Wanneer naar uw arts te gaan
Hoewel veel mensen met vleesbomen geen symptomen hebben, is het belangrijk om een afspraak te maken met uw arts als u een van de hierboven beschreven symptomen ervaart. Zij kunnen onderzoeken wat er aan de hand kan zijn. Uw arts zal waarschijnlijk een anamnese afnemen over eventuele symptomen en de aard van uw menstruaties. Ze kunnen ook een lichamelijk onderzoek voorstellen om te voelen of er iets is dat op een vleesboom kan wijzen. Omdat vleesbomen kunnen worden geassocieerd met zware of langdurige menstruaties, kunnen ze ook aanbevelen een bloedtest te doen om ijzertekortanemie te controleren.
Uw arts kan u vervolgens doorverwijzen voor verder onderzoek, zoals een echografie. Vanaf daar kunnen ze een beheers- of behandelplan opstellen.
Wat zijn de oorzaken van vleesbomen?
Dit is nog steeds enigszins onbekend, en de kennis over de oorzaken van vleesbomen ontwikkelt zich nog. Er wordt echter gedacht dat ze verband houden met de hormonen oestrogeen en progesteron. Vleesbomen groeien meestal tijdens de menstruatiejaren wanneer de niveaus van oestrogeen en progesteron het hoogst zijn. Wanneer de niveaus van deze hormonen beginnen te dalen - bijvoorbeeld bij het naderen van de menopauze - is het gebruikelijk dat vleesbomen in omvang afnemen.
Er is ook een verband tussen vroege puberteit en de ontwikkeling van vleesbomen. Dit kan komen doordat deze hormonen langer in hogere concentraties in ons lichaam circuleren.
Onderzoek suggereert ook dat vleesbomen een genetische link kunnen hebben en in families kunnen voorkomen. Dit geldt vooral voor mensen die eerstegraads familieleden hebben met een geschiedenis van vleesbomen. Er wordt ook gedacht dat vleesbomen vaker voorkomen bij mensen van Afro-Caribische afkomst.
Interessant genoeg kan ook de geschiedenis van zwangerschappen een rol spelen. Men denkt dat degenen die zwanger zijn geweest een lager risico hebben op het ontwikkelen van vleesbomen, waarbij het risico verder afneemt met het aantal zwangerschappen.
Gewicht kan in sommige gevallen ook een rol spelen bij het voorkomen van vleesbomen, omdat overgewicht leidt tot hogere oestrogeenspiegels in het lichaam.
Sommige studies suggereren dat er mogelijk een verband bestaat tussen vleesbomen en Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS). Sommige studies hebben ook verbanden gevonden tussen vleesbomen en andere gezondheidsproblemen, zoals hoge bloeddruk.
Kunnen er complicaties zijn door myomen?
Zware of lange menstruaties door myomen kunnen soms leiden tot bloedarmoede of enkele vitaminegebreken. Als zware menstruaties een van je symptomen is, zal je arts waarschijnlijk voorstellen om je bloedwaarden in de gaten te houden en kan hij ijzersupplementen aanbevelen.
Afhankelijk van hun locatie en grootte kunnen myomen soms druk uitoefenen op andere bekkenorganen zoals de blaas of darmen. Dit kan soms betekenen dat plassen of poepen moeilijk wordt, of dat je vaker moet gaan.
Hoewel zeer zeldzaam, kan de steel van pedunculeerde myomen soms verdraaien. Dit kan leiden tot hevige pijn en mogelijke infectie. Elke hevige pijn moet altijd als een medisch noodgeval worden behandeld.
Hoewel ze bijna altijd goedaardig (niet-kankerachtig) zijn, kan een myoom uiterst zelden kwaadaardig zijn. Het is echter belangrijk te weten dat het hebben van myomen de kans op het ontwikkelen van een kwaadaardig myoom of andere soorten kanker in de baarmoeder niet vergroot. Je arts zal je hier meer over vertellen tijdens je afspraak.
Kunnen myomen de zwangerschap en bevalling beïnvloeden?
Hoewel de meeste zwangerschappen en bevallingen niet door myomen worden beïnvloed, kan het soms wel uitdagingen veroorzaken. Dit hangt sterk af van de locatie, grootte en het type myoom. Je verloskundige, arts of gynaecoloog kan dit verder met je bespreken.
Soms kunnen myomen de vruchtbaarheid beïnvloeden. Dit kan doordat ze voorkomen dat het eitje zich in het baarmoederslijmvlies nestelt, of dat sperma het eitje bereikt. Grotere myomen, vooral die in de baarmoeder groeien, kunnen ook mogelijk de eileiders blokkeren, waardoor een eitje de baarmoeder niet kan bereiken.
Tijdens de zwangerschap kunnen de verhoogde oestrogeenspiegels soms ook ervoor zorgen dat myomen groter worden, hoewel ze vaak weer lijken te krimpen na de bevalling.
De meest voorkomende symptomen gerelateerd aan myomen tijdens de zwangerschap zijn pijn en bloedingen – en je moet deze altijd direct bespreken met je zorgverlener om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten. Grote myomen die in de ruimte binnen de baarmoeder groeien, kunnen de ruimte voor de baby om te groeien verminderen, of de placenta beïnvloeden. Dit kan ook de kans op vroeggeboorte en een keizersnede vergroten. Helaas wordt gedacht dat sommige soorten myomen de kans op een miskraam kunnen verhogen, maar het is belangrijk te onthouden dat dit zeldzaam is.
Hoe myomen te beheersen
Dit hangt sterk af van welke symptomen je hebt (indien aanwezig) en de aard van de myomen die je hebt.
Als je myomen geen problemen veroorzaken en misschien toevallig zijn ontdekt tijdens een ander medisch onderzoek, kan je arts 'afwachtend beleid' voorstellen. Dit betekent in feite dat er niets wordt gedaan, met periodieke controles om de situatie te monitoren. Na verloop van tijd kunnen je myomen uiteindelijk krimpen of zelfs verdwijnen – bijvoorbeeld na de overgang. Dat gezegd hebbende, als je symptomen begint te krijgen of merkt dat deze veranderen, is het altijd belangrijk dit met je arts te bespreken.
Als je myomen je leven beïnvloeden, kan je arts of gynaecoloog verschillende behandelingsopties voorstellen. De opties hangen af van het type en de grootte van de myomen die je hebt, de impact die ze op je hebben en je persoonlijke gevoel hierover.
Natuurlijke methoden
Het eten van een gezond, uitgebalanceerd dieet kan helpen bij het beheersen van sommige symptomen die verband houden met myomen. Als je last hebt van constipatie, kan het zorgen voor voldoende hydratatie en het eten van veel fruit, groenten en vezelrijke voedingsmiddelen helpen dit te verlichten.
Als je zware of lange menstruaties hebt, is de kans groter dat je een tekort hebt aan sommige vitamines en mineralen, waaronder ijzer (bloedarmoede). Het verhogen van je inname van ijzerrijke voedingsmiddelen zoals donkergroene bladgroenten, peulvruchten, met ijzer verrijkte granen en dranken en gedroogd fruit kan allemaal helpen. Je arts kan ook ijzertabletten voorschrijven.
Medicatie
Hieronder vind je enkele behandelingsopties die je arts waarschijnlijk als eerste stap zal voorstellen.
Hormonale medicijnen
Vanwege de hormonale link met myomen kan je arts voorstellen om hormonale anticonceptie te proberen om je myomen te beheersen. Dit kan de combinatiepil of de alleen-progesteronpil, de progesteron-contraceptie-injectie of het IUS (hormonale spiraal) omvatten.
Tranexaminezuur
Artsen raden dit medicijn soms aan bij mensen met zware of langdurige menstruaties. Je neemt het tijdens je menstruatie en het werkt door het verminderen van het bloeden uit de kleine bloedvaten in het slijmvlies van je baarmoeder. Men denkt dat het het bloedverlies met tot wel 50% kan verminderen.
Ontstekingsremmende medicijnen
Dit kan onder meer niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID's) omvatten, zoals Ibuprofen en Mefenaminezuur. Naast dat het pijnstillers zijn, kunnen deze medicijnen het niveau van prostaglandine dat wordt geproduceerd verminderen (een hormoon dat verband houdt met zware menstruaties).
Behandelingen die kunnen helpen je myomen te laten krimpen
Als de bovenstaande behandelingen niet helpen of niet geschikt zijn, kunnen de volgende behandelingen worden voorgesteld.
Gonadotropine-releasing hormoonanalogen (GnRHa's)
GnRH-agonisten kunnen helpen je myomen te laten krimpen. Deze medicatie vermindert de hoeveelheid oestrogeen die wordt geproduceerd, wat ook kan zorgen dat je geen menstruatie meer hebt. Het kan ook klachten verlichten zoals druk op andere organen zoals de blaas of darmen. GnRH-agonisten worden soms ook gebruikt om myomen te laten krimpen voordat je een operatie ondergaat om ze te verwijderen. Omdat het oestrogeenniveaus verlaagt, kan deze medicatie menopauze-achtige klachten veroorzaken en wordt het meestal alleen voor kortere periodes voorgeschreven.
Ulipristalacetaat
Deze medicatie kan worden voorgesteld, maar komt minder vaak voor. Het werkt door de effecten van het hormoon progesteron te blokkeren, wat kan zorgen dat het myoom krimpt. Het is echter niet voor iedereen geschikt en kan bijwerkingen hebben, dus je arts zal je nauwlettend volgen als je deze medicatie gebruikt.
Niet-chirurgische procedures
Als je klachten ernstig zijn en medicatie niet heeft geholpen, kan een niet-chirurgische procedure of operatie de juiste optie voor je zijn. Je wordt doorverwezen naar een specialist die de mogelijke opties met je kan bespreken, afhankelijk van jouw persoonlijke situatie. Niet-chirurgische procedures zijn onder andere:
- Uteriene arterie-embolisatie (UAE) – deze procedure houdt in dat de bloedvaten die de myomen van bloed voorzien worden geblokkeerd, waardoor ze krimpen. Het wordt meestal voorgesteld voor grotere myomen en wordt uitgevoerd onder lokale verdoving door een radioloog.
- Endometriumablatie – dit is een vrij kleine ingreep die kleine myomen in het baarmoederslijmvlies verwijdert. Je krijgt meestal een lokale of algehele verdoving en de procedure is over het algemeen snel afgerond – ongeveer 20 minuten. Het aangetaste weefsel wordt verwijderd met laserenergie, een verwarmde draadlus of heet vocht in een klein ballonnetje. Vaak kun je dezelfde dag weer naar huis.
- MRI- of echogeleide procedures – dit zijn vrij nieuwe methoden, dus onze kennis hierover ontwikkelt zich nog. Bij deze procedures wordt MRI- of echotechnologie gebruikt om je myomen te lokaliseren en precies aan te wijzen – deze worden vervolgens behandeld met warmte, echografie of laserenergie.
Chirurgische opties
Er zijn verschillende chirurgische opties beschikbaar voor de behandeling van myomen:
Myomectomie
Dit type operatie houdt in dat myomen uit de wand van de baarmoeder worden verwijderd. Het wordt uitgevoerd onder algehele narcose en de geschiktheid hangt af van het type, aantal, grootte en locatie van de myomen. De myomen kunnen worden verwijderd via kleine incisies in je buik (kijkoperatie) of een grotere incisie (open operatie).
Hysteroscopische resectie van myomen
Deze optie kan geschikt zijn voor kleinere myomen die in de baarmoeder groeien of uitstulpen. Meestal uitgevoerd onder algehele narcose, worden dunne instrumenten via de vagina en baarmoederhals ingebracht en wordt het myoomweefsel op dezelfde manier verwijderd. Een hysteroscopische resectie vereist geen incisies.
Hysteroscopische morcellatie van myomen
Dit is een nieuwere procedure die lijkt op de bovenstaande, maar met iets andere instrumenten. Het kan worden voorgesteld voor mensen met een complexere voorgeschiedenis.
Hysterectomie
Een hysterectomie is een chirurgische ingreep om de baarmoeder te verwijderen. Het is de meest effectieve manier om te voorkomen dat myomen terugkeren. Soms kan de operatie ook het verwijderen van enkele aangrenzende organen omvatten, zoals de eierstokken, eileiders, baarmoederhals of lymfeklieren. Artsen raden dit meestal alleen aan als je grote, problematische myomen hebt, zeer hevig bloedverlies ervaart en in de toekomst geen kinderen meer wilt. De operatie kan onder een ruggenprik, epidurale verdoving of algehele narcose worden uitgevoerd. Het kan via kijkoperatie, open chirurgie of via de vagina worden gedaan. De NHS heeft hier meer nuttige informatie over hysterectomie.
Onthoud dat er geen "beste" behandelingsoptie is als het gaat om myomen. Je symptomen, persoonlijke gevoelens en gedachten over mogelijke zwangerschappen in de toekomst spelen allemaal een rol bij het bepalen wat het beste voor jou is. Het is belangrijk om de voordelen en mogelijke problemen van elke optie met je arts te bespreken – dit helpt je een weloverwogen keuze te maken over het omgaan met je myomen.
Kan de Mooncup helpen bij het beheersen van symptomen van myomen?
De Mooncup kan tot drie keer zoveel vasthouden als een gewone tampon, waardoor het een geweldige optie is voor mensen met zwaardere menstruaties!
De handige meetmarkeringen aan de zijkant van de Mooncup® kunnen je ook helpen om je bloedverlies ongeveer te meten. Dit kan nuttige informatie zijn om met je arts te delen. Zoals bij elke gynaecologische aandoening wordt altijd aanbevolen eerst met je arts te overleggen of de Mooncup® geschikt is voor jou om te gebruiken.
Blogdisclaimer
Onze blog is bedoeld om informatie en ideeën te delen over menstruatie, gezondheid en duurzaamheid. Hoewel we ons best doen om de inhoud nauwkeurig en up-to-date te houden, kunnen dingen in de loop van de tijd veranderen. De informatie hier is niet bedoeld als medisch advies — bij gezondheidsproblemen raden we aan een gekwalificeerde zorgverlener te raadplegen. Voor meer informatie over onze claims, zie onze Claims-pagina, en voor de meest actuele productinformatie, bezoek onze Productpagina's.
