Hoe praat je met je kind over menstruatie: gids voor ouders

Hoewel de gemiddelde leeftijd voor de eerste menstruatie in het VK rond de 12 jaar ligt, kan het al beginnen vanaf 8 jaar. Wat de leeftijd ook is, het kan een lastig onderwerp zijn. Hoe je het onderwerp aansnijdt, kan afhangen van de daadwerkelijke leeftijd van het kind, maar ook van hun persoonlijke volwassenheid en kijk op zaken.

Helpt het om terug te denken aan onze eigen ervaringen? Of moeten we vooruitkijken en een nieuwe aanpak overwegen? Doe mee met onze Mooncup-adviseurs, Sophia en Nicky, en krijg hun beste tips over hoe je met je dochter of zoon over menstruatie praat.

Onze top 10 tips over hoe je met je kind over menstruatie praat

1. Begin de gesprekken vroeg

Probeer menstruatie vroeg in het gesprek te introduceren, zowel met als rondom de jongeren in je leven. Dit helpt om het te normaliseren en ongemakkelijke gevoelens te verminderen die later vaak kunnen opkomen. In plaats van te denken aan een groot 'alles vertellen'-gesprek, zie het als een reeks gesprekken die in de loop van de tijd op elkaar voortbouwen.

Je kunt het in het begin kort houden en gewoon zien hoe het zich natuurlijk ontwikkelt. Afhankelijk van hun leeftijd is het meestal het beste om dit te doen wanneer jullie tweeën alleen zijn, om eventuele gevoelens van schaamte te vermijden. Zoek momenten waarop het onderwerp vanzelf ter sprake komt om het gesprek te openen. Dit kunnen verhaallijnen in tv-programma's zijn, nieuwsberichten, advertenties op sociale media, tijdens het winkelen of gewoon thuis wanneer je eigen menstruatieproducten in beeld zijn. Dit kan ook de basis leggen voor andere belangrijke gesprekken over gezondheid, relaties en seksualiteit.

2. Word zelf comfortabel met menstruatie

Gelukkig is het praten over menstruatie in veel delen van de wereld tegenwoordig veel minder een taboe dan vroeger. Dat betekent niet per se dat we allemaal ineens superzelfverzekerd of comfortabel zijn om erover te praten - en dat is oké! Wanneer je weet dat dit soort gesprekken eraan komen, kan het een kans zijn om na te denken over je eigen gevoelens hierover. Dit geldt voor iedereen: of je nu zelf ongesteld bent of niet.

Als je het lastig vindt om over menstruatie of puberteit te praten, of je kind vindt het te ongemakkelijk, kan het samen kijken of lezen van iets de druk van jullie beiden afhalen. Je kind wil dit misschien alleen bekijken zonder jou – dat is ook prima. We hebben aan het einde van dit artikel enkele nuttige links opgenomen.

3. Maak je geen zorgen over het streven naar perfectie

Het is makkelijk om verstrikt te raken in het 'goed' voeren van het gesprek en te denken dat als het niet gaat zoals je had gepland, je het verpest hebt! Maar wees mild voor jezelf. Net als bij zoveel andere onderwerpen rond opgroeien, is praten over menstruatie een doorlopend en evoluerend gesprek. Geen van beiden zal zich ontspannen voelen als je jezelf onder druk zet. Zie het gewoon als het begin van een gesprek, of de volgende stap daarin, en kijk waar het toe leidt.

Met mijn achtergrond in de gezondheidszorg dacht ik dat praten over menstruatie met mijn dochter een fluitje van een cent zou zijn! Maar toen de tienerjaren naderden, besloot mijn dochter dat alles wat met lichamen te maken had WALGELIJK was en ze stopte stevig haar vingers in haar oren bij zelfs de geringste vermelding! Waar ging het allemaal zo mis?! Ik wilde haar niet pushen, maar naarmate de tijd verstreek, werd ik me er steeds meer van bewust dat dit iets was wat ze echt moest weten voordat ze mogelijk verrast zou worden.

Ik besloot de sprong te wagen en kocht een paar verschillende menstruatieproducten: herbruikbare en wegwerpmaandverbanden, tampons en natuurlijk mijn vertrouwde (schoongemaakte!) Mooncup. Op een dag zette ik haar neer en legde uit dat ze niets hoefde te zeggen als ze dat niet wilde. Ik zou 5 minuten praten en dan gewoon de spullen in een specifieke lade leggen, en ze kon er altijd naar kijken wanneer ze wilde. Daarna liep ik ze kort met haar door, en legde ik ook enkele vroege tekenen uit dat je menstruatie misschien binnenkort begint en hoe je ermee om kunt gaan. Geen woord werd gezegd, maar ze stopte ook haar oren niet dicht...

Een paar maanden later realiseerde ik me dat er wat maandverband ontbrak... Zie daar, ze was begonnen met haar menstruatie en had het me niet verteld! Ik voelde me een beetje verdrietig en verlaten dat ze er niet met mij over wilde praten, maar ik stelde mezelf ook gerust met de gedachte dat ze zich in ieder geval bekwaam genoeg voelde om er zelf mee om te gaan. Zelfs nu, een paar jaar later, is er minimale discussie over deze dingen. Ik heb gemerkt dat sms'jes de beste manier zijn voor haar om te communiceren over dingen die ze te ongemakkelijk vindt om persoonlijk te bespreken... en dat is prima. In tegenstelling tot mijn tienerzoon, die altijd heel op zijn gemak is geweest om over zulke dingen te praten en vriendelijk is als ik extreem last heb van PMS. Ik hoop dat dit iets is wat hij meeneemt in het leven als een ondersteunend en empathisch mens.

– Jen

4. Denk na over wat je zou willen weten vóór je eerste menstruatie

“Wat gebeurt er? Hoe ga ik ermee om? Hoeveel bloed zal er zijn? Zal iedereen weten dat ik ongesteld ben? Wat met zwemmen, sport of turnen? Wat als ik in de klas ben als mijn menstruatie begint?”

Denk na over wat je zelf had willen weten en welke informatie je had geholpen om je voorbereid en minder angstig te voelen over je eerste menstruatie. Veel jongeren maken zich zorgen dat hun menstruatie plotseling op school begint. Help ze zich voor te bereiden door een of twee maandverbandjes in hun schooltas mee te geven. Ze laten weten dat ze naar de schoolverpleegkundige kunnen gaan, kan hen minder angstig maken. Voordat hun menstruatie begint, kan het nuttig zijn om te oefenen met het dragen van een maandverband om eraan te wennen. Als ze wegwerpartikelen gebruiken, kan het ook helpen om wat reserve mee te nemen om vrienden te ondersteunen die misschien ook hun menstruatie krijgen of op school verrast worden.

5. Maak het persoonlijk

Praten over je eigen en de menstruatie-ervaringen van vrienden, zowel als tiener als volwassene, kan helpen om menstruatie veel herkenbaarder te maken. Het laat ook zien dat hun eigen ervaringen bespreekbaar zijn wanneer ze dat willen. Eerste menstruatie-ervaringen delen kan ook erg behulpzaam zijn. Vergeet alleen niet om het positief te houden, of in ieder geval met een positieve afsluiting zodat het geen zorgen veroorzaakt.

6. Menstruatie – iets waar iedereen over moet weten

Zelfs als je kind zelf geen menstruatie zal krijgen, zal het zeker tijd doorbrengen met mensen die dat wel doen! Menstruatie wordt ervaren door ongeveer de helft van de wereldbevolking, dus het is iets waar we allemaal over moeten weten en begrijpen. Het behandelen van de biologische basis, praktische zaken en fysieke of stemmingsveranderingen die met menstruatie kunnen komen, kan helpen om meer meelevend te zijn. Het zal ook helpen om stigma te verminderen en om menstruatieschande aan te pakken.

En dat geldt ook voor jullie, vaders…

Als je een vader, mannelijke verzorger of familielid bent, begrijpen we dat het bespreken van het onderwerp menstruatie extra uitdagend kan voelen. Misschien was het een 'taboe'-onderwerp in je opvoeding. Of je weet er zelf gewoon niet zoveel van. Maar hier heb je een geweldige kans om stereotypen te doorbreken en het verhaal te veranderen. Je hebt misschien niet de persoonlijke ervaring met menstruatie, maar je kunt je kinderen of de jongeren in je leven toch informeren, ondersteunend en meelevend zijn, en een voorbeeld stellen. Neem wat tijd om je kennis op te frissen en houd het gewoon ontspannen en het gesprek open.

Mijn oudste dochter kreeg haar menstruatie op haar 13e, en de jongste op haar 11e, wat ik best jong vond, aangezien ik nog steeds haar nageltjes knip en haar elke dag moet herinneren aan het tandenpoetsen.

Ik vraag me af of we allemaal stiekem het vooroordeel hebben dat we de coole, relaxte moeder zullen zijn met wie jongeren kunnen praten? In werkelijkheid is het absoluut mogelijk dat onze kinderen ons zien zoals wij onze eigen ouders zagen. Ik ging ervan uit dat mijn dochters open zouden zijn en graag enkele van hun puberteitsveranderingen met mij zouden delen. Ik vraag me af of de taboes en het stigma rond menstruatie nog zo diep in de samenleving verankerd zijn dat zelfs de meest woke moeders moeite kunnen hebben om hun kinderen open te laten zijn.

Thuis ben ik nooit iemand geweest die de badkamerdeur op slot deed, dus door de jaren heen hebben mijn dochters onbedoeld zeker wat van het menstruatiebeheer in al zijn glorie meegekregen. Maar als het hun tijd van de maand is, is die deur beslist op slot. Begrijpelijk, het is een tijd waarin privacy voorop moet staan.

Gelukkig kwamen mijn dochters allebei naar mij toe toen ze ongesteld werden. We praatten een beetje (zoveel als ze konden verdragen – aan hun gezichten te zien), gaven elkaar een knuffel, gingen over tot de praktische zaken (voor hen was dat maandverband, hoewel ik wou dat ik vanaf het begin voor herbruikbare had gekozen), en gingen daarmee verder. Bij ons thuis werd er geen feestelijke taart gebakken of gedanst – maar er was een wederzijds begrip tussen moeder en dochter dat positief, respectvol en natuurlijk leek. We kijken nu naar het overstappen op herbruikbare maandverbanden en menstruatieondergoed. Niet met zoveel enthousiasme ontvangen als bij het shoppen voor de nieuwste videogame of sneakers, maar we zijn al een heel eind gekomen en ik streef ernaar het gesprek gaande te houden.

– Mona

7. Check bij je kind wat ze weten... of denken te weten

Bij jongere kinderen heb je waarschijnlijk een beter idee van wat ze wel of niet weten. Maar naarmate ze richting de pre-tiener- en tienerjaren gaan, is het een goed idee om hun kennis over menstruatie te controleren. Vrienden en praatjes op het schoolplein zijn bekende bronnen van verkeerde informatie over menstruatie. Ik kan me zeker een paar 'horrorverhalen' uit mijn jeugd herinneren, waarvan er geen enkele ook maar de minste feitelijke basis had!

Bij oudere kinderen en tieners kan het checken helpen om het klassieke oogrollen te voorkomen dat gepaard gaat met iemand die hen iets probeert te vertellen wat ze al weten... Je weet wel welke ik bedoel! Eenvoudige openers zoals 'Ken je iemand die ongesteld is geworden?' of 'Is het iets waar je op school over leert?' kunnen gewoon een gesprek openen. Zodra je weet hoe het ervoor staat, kun je het van daaruit verder aanpakken.

8. Houd de taal duidelijk...

Eufemismen zoals 'tijd van de maand' en 'down below' kunnen onbedoeld zowel verwarring veroorzaken als het idee versterken dat er iets beschamends of schaamtevols is aan lichamen en menstruaties... zo erg zelfs dat het niet hardop gezegd kan worden! Gebruik de juiste taal om de anatomie en lichaamsfuncties van je kind te beschrijven. Het helpt hen autonomie te geven over hun gezondheid. Het simpel en begrijpelijk houden van de taal helpt ook om de veranderingen die ze doormaken te ontrafelen. Laten we afstappen van het Voldemort-complex en dingen bij hun naam noemen!

9. En houd de taal positief!

Hoewel het belangrijk is om open en eerlijk te zijn bij het praten over menstruatie, is het ook belangrijk om te onthouden dat de taal die je gebruikt ertoe doet. Het als 'de vloek' bestempelen of spreken over 'sanitaire bescherming' kan beelden oproepen van een verschrikkelijke vijand die op zijn best moet worden verdragen of erger nog, bestreden! Benadruk dat menstruatie een natuurlijk, normaal en gezond onderdeel is van opgroeien. Onthoud dat zelfs als jouw eigen menstruatie-ervaringen niet geweldig waren, dat niet betekent dat die van hen hetzelfde zullen zijn. Niemand zegt dat menstruatie altijd plezierig is, maar het is goed om de kracht van onze woorden en de verhalen die we doorgeven in gedachten te houden.

10. Praten is niet de enige manier

Het is normaal dat jongeren zich ongemakkelijk of verlegen voelen om persoonlijk over menstruatie en hun lichaam te praten, vooral als ze de zelfbewuste tienerjaren ingaan. Wees niet ontmoedigd als ze op dit moment niet openstaan voor directe gesprekken. Ze zullen nog steeds gedachten, gevoelens en vragen hebben over alles. Sms'jes, instant messaging, brieven of het delen van links naar nuttige websites zijn allemaal goede manieren om informatie te delen en het gesprek op een minder directe manier te openen. Communiceren via hun telefoon of online is tenslotte hun norm! Zo kunnen ze de informatie op hun eigen tijd en plek verwerken. Ze weten dat je er bent als ze vragen willen stellen.

Er zijn tegenwoordig veel meer opties voor menstruatieproducten beschikbaar dan toen je deze leeftijd had. Het is een goed idee om ze samen te verkennen. Herbruikbare inlegkruisjes, menstruatieondergoed en menstruatiecups evenals milieuvriendelijkere wegwerpproducten, zoals inlegkruisjes en tampons zijn allemaal beschikbaar. Het is goed om de voor- en nadelen van elke optie af te wegen. Maar het belangrijkste is dat ze iets gebruiken waar ze zich prettig bij voelen.  

Blogdisclaimer

Onze blog is bedoeld om informatie en ideeën te delen over menstruatie, gezondheid en duurzaamheid. Hoewel we ons best doen om de inhoud nauwkeurig en up-to-date te houden, kunnen dingen in de loop van de tijd veranderen. De informatie hier is niet bedoeld als medisch advies — bij gezondheidsgerelateerde zorgen, raadpleeg alstublieft een gekwalificeerde zorgverlener. Voor meer informatie over onze claims, zie onze Claims Page, en voor de meest actuele productinformatie, bezoek onze Productpagina's.